Στην Ημερίδα της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Σαρακατσαναίων (ΠΟΣΣ) στον Βόλο, συμμετείχε, εξ αποστάσεως, ο Υφυπουργός στον Πρωθυπουργό, κ. Χρήστος Τριαντόπουλος, σε συνέχεια σχετικής πρόσκλησης στο πλαίσιο των τριήμερων εκδηλώσεων της ΠΟΣΣ με θέμα «Συνεργαζόμαστε-Συνομιλούμε-Αναδεικνύουμε» το Σάββατο, 26 Μαρτίου 2022. Κατά την τοποθέτησή του ο Υφυπουργός αναφέρθηκε στην κλιματική κρίση και τις φυσικές καταστροφές, εστιάζοντας στη συνεργασία για τη βιώσιμη ανάπτυξη που προχωρά στο πλαίσιο του έργου της ΠΟΣΣ.
Συγκεκριμένα, ο κ. Χρήστος Τριαντόπουλος ανέφερε ότι «[…] αν και η ανωτέρα βία του κορωνοϊού δεν μου επέτρεψε να βρεθούμε από κοντά, νιώθω ιδιαίτερη χαρά και τιμή που μπορώ να απευθυνθώ σε εσάς, έστω και εξ αποστάσεως. Και να συμβάλω και εγώ από την πλευρά μου, στο τρίπτυχο ‘Συνεργαζόμαστε – Συνομιλούμε – Αναδεικνύουμε’. Άλλωστε, όσοι με γνωρίζετε προσωπικά, θα ξέρετε ότι αυτό το τρίπτυχο συμβολίζει και την προσέγγισή μου στον δημόσιο βίο. Και θέλω να συμβάλω στη σημερινή συζήτηση με ένα ζήτημα, το οποίο αποτελεί ζήτημα αιχμής στις μέρες μας. Ένα ζήτημα το οποίο αγγίζει τους Σαρακατσαναίους διττά, τόσο σε όρους παράδοσης, όσο και σε όρους σύγχρονης πραγματικότητας, καθώς πάρα πολλοί συνεχίζουν να δραστηριοποιούνται στον πρωτογενή τομέα, είτε στη γεωργία, είτε -φυσικά- στην κτηνοτροφία. Το ζήτημα, λοιπόν, αυτό είναι η κλιματική κρίση. Μία κλιματική κρίση που, δυστυχώς, είναι η δυσάρεστη πραγματικότητα που βιώνουν οι περιοχές μας, οι περιοχές της Νότιας Ευρώπης, και όχι μόνο. Μία κλιματική κρίση που έρχεται να επηρεάσει τον κύκλο της φύσης. Που έρχεται να πιέσει τις περιβαλλοντικές συνθήκες. Που έρχεται να κλονίσει τις κοινωνίες μας και την παραγωγική διαδικασία μέσα από φυσικές καταστροφές και ακραία καιρικά φαινόμενα.
Η Σαρακατσάνικη παράδοση είναι συνυφασμένη με τον κύκλο της φύσης. Ο νομαδικός βίος -για τον οποίο έχω αναφερθεί εκτενώς σε προηγούμενες ημερίδες και βιβλία της Ομοσπονδίας- είναι δομικό συστατικό της οικονομικής και κοινωνικής οργάνωσης των Σαρακατσάνων. Νομαδικός βίος που συνδεόταν άρρηκτα με την κτηνοτροφική δραστηριότητά τους, η οποία, αρχικά, αποτελούσε, μάλιστα, την αποκλειστική οικονομική δραστηριότητά τους. Ήταν ‘τρόπος ζωής’, άμεσα συνδεδεμένος με τις παραδόσεις, τα έθιμα και τη φιλοσοφία τους. Αν και η νομαδική ζωή εγκαταλείφθηκε σταδιακά εξαιτίας των πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών εξελίξεων, οι Σαρακατσάνοι συνέχισαν την οικονομική και παραγωγική τους δραστηριότητα σε μία στατική βάση, διατηρώντας τη στενή σχέση με τη φύση. Και αυτό γιατί παρέμεινε έντονο το ενδιαφέρον για την κτηνοτροφία και τη γεωργία. Ακόμα και σήμερα, μεγάλο μέρος των Σαρακατσαναίων δραστηριοποιείται στον πρωτογενή τομέα, μέσα στη φύση. Αναπτύσσει γεωργικές καλλιέργειες. Εξελίσσει κτηνοτροφικές μονάδες. Δημιουργεί μεταποιητικές βιοτεχνίες, αλλά και σύγχρονες βιομηχανικές εγκαταστάσεις άρρηκτα συνδεδεμένες με την πρωτογενή παραγωγή. Συνεπώς, τόσο ο διαχρονικός, όσο και ο σύγχρονος βίος των Σαρακατσαναίων είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με το περιβάλλον. Περιβάλλον το οποίο πιέζεται από την κλιματική κρίση.
Στα νέα δεδομένα που έχει διαμορφώσει η κλιματική κρίση, οι φυσικές καταστροφές αυξάνονται σε ένταση και συχνότητα. Και βιώνουμε ήδη τις βίαιες επιπτώσεις. Από τον μεσογειακό κυκλώνα ‘Ιανό’ μέχρι τις συχνές πλημμύρες ή τις παρατεταμένες περιόδους ξηρασίας που πλήττουν περιοχές της χώρας μας, αλλά και τις μεγάλες πυρκαγιές. Όπως επιβεβαιώνεται, άλλωστε, και από εκθέσεις ειδικών, η Ελλάδα αποκτά σταδιακά θερμότερο και ξηρότερο κλίμα, με ακραία καιρικά φαινόμενα που θα είναι εντονότερα, συχνότερα και με μεγαλύτερη διάρκεια. Η Ελληνική Κυβέρνηση, ακολουθώντας τις οδηγίες του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, έχει εντοπίσει, από την πρώτη κιόλας στιγμή, την αναγκαιότητα προσαρμογής στα νέα δεδομένα που έχουν επιβάλει οι συνθήκες της κλιματικής κρίσης. Και απαντά με ένα εθνικό σχέδιο που εδράζεται σε τρεις θεμελιώδεις πυλώνες.
- Ο πρώτος πυλώνας είναι η διαμόρφωση συνθηκών βιώσιμης, ‘πράσινης’ ανάπτυξης για όλες και όλους. Ένας πυλώνας με σημαντικές πρωτοβουλίες, μέσα από την ευρωπαϊκή και διεθνή συνεργασία, αλλά και μέσα από πρωτοποριακές εθνικές επιλογές, όπως η απολιγνιτοποίηση, η έκδοση ‘πράσινου’ ομολόγου και ο υπό προώθηση νέος κλιματικός νόμος.
- Ο δεύτερος πυλώνας αφορά την πρόληψη, την αντιμετώπιση και την ανθεκτικότητα έναντι των φυσικών καταστροφών. Σε αυτό το επίπεδο δίνεται έμφαση, μεταξύ άλλων, σε έργα αντιπυρικής προστασίας και αντιπλημμυρικής θωράκισης, αλλά και σε νέες διαδικασίες και εργαλεία πρόληψης και πρόβλεψης.
- Ο τρίτος πυλώνας επικεντρώνεται στην επόμενη ημέρα μετά την εκδήλωση μίας φυσικής καταστροφής, δηλαδή στη στήριξη και την αποκατάσταση μίας πληττόμενης περιοχής. Την τελευταία διετία, με εντατική δουλειά, άλλαξε το σχετικό πλαίσιο. Αρχικά, άλλαξε η φιλοσοφία, καθώς στόχος είναι η στήριξη να φτάσει γρήγορα σε όσους τη δικαιούνται και η αποκατάσταση να πραγματοποιηθεί το συντομότερο δυνατόν. Με βάση αυτή τη νέα φιλοσοφία διαμορφώθηκε και εμπλουτίζεται το πλαίσιο της Κρατικής Αρωγής. Μία θεσμική αλλαγή που προέκυψε μέσα από την εμπειρία και την τριβή στο πεδίο, με γνώμονα η πολιτεία να είναι κοντά και δίπλα στον πολίτη. Μια θεσμική αλλαγή που εμπλουτίζεται και εξελίσσεται μέσα από τη συνεργασία και τη συνομιλία μεταξύ όλων των εμπλεκομένων και την ανάδειξη ζητημάτων και λύσεων. Και θα πρέπει σε αυτό το σημείο να αναφέρουμε ότι καταλύτης για αυτή την εκτεταμένη μεταρρυθμιστική προσπάθεια αποτέλεσε ο ‘Ιανός’, με παρεμβάσεις και μέτρα που διαμορφώνουν μία δημοσιονομική επίπτωση κοντά, πλέον, στα 750 εκατ. ευρώ. Με τη μερίδα του λέοντος να στρέφεται στη Θεσσαλία, η οποία υπέστη και τη μεγαλύτερη ζημιά. Αυτό αποδεικνύει τη βούληση της Κυβέρνησης να στηρίξει πλήρως τις περιοχές που πλήττονται από κάποια φυσική καταστροφή, δίνοντας παράλληλα έμφαση και στην αναγέννηση της κάθε πληγείσας περιοχής. Όλα τα παραπάνω αποτελούν παρεμβάσεις και μεταρρυθμίσεις σε εθνικό επίπεδο, καθώς η ευρωπαϊκή αρωγή -στο συγκεκριμένο πεδίο- υπολείπεται των αναγκών. Ενδεικτικά να αναφέρω ότι για τον ‘Ιανό’, ενώ η επιβάρυνση αγγίζει τα 750 εκατ. ευρώ, η στήριξη μέσω του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν ξεπέρασε τα 22 εκατ. ευρώ. Η Ελλάδα, συνεπώς, τάσσεται υπέρ των πρωτοβουλιών που θα ενισχύσουν την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη σε αυτό το πεδίο.
Η κλιματική κρίση είναι εδώ. Είναι μια δυσάρεστη πραγματικότητα που έχει αλλάξει τα δεδομένα. Και σε αυτά τα νέα δεδομένα πρέπει να προσαρμοστούμε όλοι, τόσο σε εθνικό, όσο -φυσικά- και σε ευρωπαϊκό, αλλά και διεθνές, επίπεδο. Στο επίπεδο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας, ο πυλώνας στον οποίο μπορεί να αναπτυχθεί -όπως και γίνεται- έντονη δραστηριότητα είναι ο πρώτος. Αυτός της διαμόρφωσης συνθηκών βιώσιμης, ‘πράσινης’ ανάπτυξης για όλες και όλους. Μέσα από δράσεις προστασίας του περιβάλλοντος. Μέσα από πρωτοβουλίες ανάδειξης του κύκλου της φύσης. Μέσα από κινήσεις διασύνδεσης της παράδοσης με το φυσικό περιβάλλον, όπως και γίνονται. Μέσα από δράσεις προώθησης της οικολογικής συνείδησης, στα βουνά και όχι μόνο, όπως και γίνονται. Μέσα από εκδηλώσεις στο πεδίο για να αγαπήσουν και οι νέες γενιές τη φύση, όπως και γίνεται. Και η Κυβέρνηση, όπου χρειαστεί θα είναι αρωγός. Βρίσκεται στο πλευρό των τοπικών κοινωνιών, ‘χτίζοντας’ άμυνες απέναντι στην κλιματική κρίση και στηρίζοντας όσες και όσους πλήττονται από αυτή. Και αυτό γίνεται έμπρακτα, μέσω της συνεργασίας, της συνομιλίας και της ανάδειξης […]».
