Ο Υφυπουργός στον Πρωθυπουργό, Αρμόδιος για Θέματα Κρατικής Αρωγής και Αποκατάστασης από Φυσικές Καταστροφές, κ. Χρήστος Τριαντόπουλος, συμμετείχε στο ετήσιο τακτικό συνέδριο της ΚΕΔΕ, παραθέτοντας ομιλία την Τετάρτη, 23 Νοεμβρίου 2022 -σε συνέχεια και του χαιρετισμού που απηύθυνε κατά την πρώτη ημέρα του συνεδρίου- στη θεματική ενότητα «Η τοπική αυτοδιοίκηση στο επίκεντρο της πολιτικής προστασίας».
Κατά την ομιλία του, ο κ. Χρήστος Τριαντόπουλος αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στη στρατηγική της Κυβέρνησης για την αντιμετώπιση των παραγόντων που τροφοδοτούν την κλιματική κρίση, αλλά και στη θεραπεία των συνεπειών της, ενώ εστίασε στα έργα αποκατάστασης ζημιών σε υποδομές και δίκτυα μετά από μία φυσική καταστροφή, αλλά και στον σημαντικό ρόλο της τοπικής αυτοδιοίκησης. Ακολουθούν σημεία της ομιλίας του Υφυπουργού στον Πρωθυπουργό:
«Σας ευχαριστώ πολύ για την ευκαιρία να συμμετέχω σε μία ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα θεματική. Σε ένα κρίσιμο πεδίο που αφορά όλους μας και εμπλέκει πολλούς από εμάς σε ένα πλαίσιο συνεργασίας, ειδικά με τους Δήμους: την πολιτική προστασία και τη διαχείριση των κινδύνων από φυσικές καταστροφές. Ένα κρίσιμο πεδίο, στο οποίο η παρούσα Κυβέρνηση, από την αρχή της θητείας της και υπό τις οδηγίες του Πρωθυπουργού, έχει δώσει μεγάλη έμφαση, μέσα από πολιτικές, δράσεις και θεσμικές παρεμβάσεις.
Μπορεί κανείς να αναλογιστεί πού ήταν ξεχασμένη η παλιά Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας και να κάνει σύγκριση με το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας. Ένα νέο υπουργείο με αρμοδιότητες, με ξεκάθαρες διαδικασίες συντονισμού, με άμεσες δράσεις, και με συνέργειες με όλους τους εμπλεκόμενους: με τις Περιφέρειες, με τους Δήμους, αλλά και όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες, στις οποίες προστίθενται και νέες, όπως οι δασικές υπηρεσίες και τα δασαρχεία.
Άλλωστε, αυτός είναι και ο ένας από τους τρεις συν ένα πυλώνες της στρατηγικής της Κυβέρνησης σε αυτό το νέο περιβάλλον. Η πρόληψη, η ετοιμότητα και η ικανότητα της άμεσης αντιμετώπισης των κινδύνων αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες της στρατηγικής της Κυβέρνησης απέναντι στους κινδύνους και στις νέες συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί από την κλιματική κρίση.
Με τους άλλους πυλώνες να είναι φυσικά, η προώθηση της πράσινης και βιώσιμης ανάπτυξης, αλλά και η αποτελεσματική διαχείριση των δυσμενών καταστάσεων που διαμορφώνονται σε μία περιοχή μετά από μία φυσική καταστροφή. Αυτό που εμπερικλείεται στην έννοια της κρατικής αρωγής. Η μέριμνα, βέβαια, για τις περιοχές αυτές, τόσο σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα όσο όμως, πολλές φορές, και σε πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα, με έμφαση στο σχεδιασμό της επόμενης μέρας.
Θέλω να σταθώ στις παρεμβάσεις και στα έργα αποκατάστασης υποδομών και δικτύων μετά από μία φυσική καταστροφή. Έργα αποκατάστασης με ιδιαίτερη έμφαση στη διάσταση της ανθεκτικότητας και της απάντησης στα νέα δεδομένα της κλιματικής κρίσης. Έργα, με έκτακτη κρατική χρηματοδότηση από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, μέσα από τα αρμόδια Υπουργεία, κυρίως προς Δήμους και Περιφέρειες. Έργα υποδομών πιο ανθεκτικά, καλύτερα και βελτιωμένα σε σχέση με αυτά πριν τη φυσική καταστροφή. Έργα αντιπυρικής προστασίας, αλλά και αντιδιαβρωτικών παρεμβάσεων την επομένη μιας πυρκαγιάς. Έργα αντιπλημμυρικής θωράκισης, απαντώντας σε παραλείψεις δεκαετιών και γνωστές σε όλους μας πολεοδομικές και χωροταξικές στρεβλώσεις.
Δεν είναι λίγες οι φορές που μετά από ένα ακραία καιρικό φαινόμενο εντοπίζουμε αυτές τις δομικές, τις διαχρονικές στρεβλώσεις: κανάλια αντιπλημμυρικής προστασίας που καταλήγουν σε τοίχους σπιτιών. Κοινότητες χτισμένες σε χώρους που παλαιότερα υπήρχαν ποτάμια, με τη γέφυρα να είναι πάνω από τα σπίτια των κοινοτήτων αυτών. Παραλιακά μέτωπα καλυμμένα από κτίσματα, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει περιθώριο και χώρος εκτόνωσης των πλημμυρικών πιέσεων. Δρόμοι πάνω σε ρέματα με έργα πλημμυρικής εκτόνωσης βασισμένα στα κλιματικά δεδομένα προηγούμενων δεκαετιών. Είμαι σίγουρος ότι όλοι έχουμε τέτοιες εικόνες, από δομικές παθογένειες που έρχονται από το παρελθόν.
Σε αυτές τις δομικές παθογένειες ερχόμαστε να απαντήσουμε με έργα, δυστυχώς, μετά από ένα ακραίο καιρικό φαινόμενο, μετά από μία φυσική καταστροφή. Και πρόκειται για έργα που δρομολογούνται και υλοποιούνται σε συνεργασία με τους Δήμους και τις Περιφέρειες. Έργα με σημαντική δημοσιονομική επίπτωση, που αποτυπώνει την αλλαγή στη φιλοσοφία της Κυβέρνησης και του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και, φυσικά, απέχει παρασάγγας από ό,τι γινόταν κατά το παρελθόν.
Ας δούμε, όμως, τα δεδομένα από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ανά Υπουργείο. Από το Υπουργείο Εσωτερικών, την περίοδο 2015-2018 η έκτακτη χρηματοδότηση -οι εντάξεις έργων- προς τους Δήμους διαμορφώθηκε στα 85,5 εκατ. ευρώ, ενώ την περίοδο 2019-2022 ανέρχεται έως τώρα στα 277 εκατ. ευρώ και θα ξεπεράσει τα 300 εκατ. ευρώ.
Από το Υπουργείο Υποδομών, την περίοδο 2017-2018 τα έργα αποκατάστασης από φυσικές καταστροφές ανήλθαν στα 94 εκατ. ευρώ, ενώ την περίοδο 2019-2021 έφτασαν τα 267 εκατ. ευρώ.
Από το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, την περίοδο 2015-2018 η έκτακτη χρηματοδότηση προς τις Περιφέρειες –εντάξεις για έργα αποκατάστασης- διαμορφώθηκε στα 376 εκατ. ευρώ, ενώ την περίοδο 2019-2022 έφτασε τα 979 εκατ. ευρώ.
Και σε αυτά θα πρέπει να συνυπολογίσουμε τα 35 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για αντιπλημμυρικά και αντιδιαβρωτικά έργα, καθώς και τα 9,4 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού για μελέτες και έργα αποκατάστασης μετά από φυσικές καταστροφές.
Έτσι, το σύνολο των σχετικών εντάξεων την περίοδο 2015-2018 έφτασε 557 εκατ. ευρώ, ενώ την περίοδο 2019-2022 ξεπέρασε το 1,5 δισ. ευρώ και αυξάνεται.
Έκτακτες χρηματοδοτικές εντάξεις για έργα αποκατάστασης, αλλά και πρόληψης, δίνοντας έμφαση στην ανθεκτικότητα και την ανταπόκριση στα νέα δεδομένα της κλιματικής κρίσης. Έργα, κυρίως, προς τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης.
Και σε όλα αυτά δεν έχουμε συνυπολογίσει και τις δαπάνες που δεν αφορούν έργα, αλλά αποζημιώσεις προς επιχειρήσεις, νοικοκυριά και αγρότες μετά από ένα ακραίο καιρικό φαινόμενο, μετά από μία φυσική καταστροφή. Εάν το κάνουμε, το ποσό αυξάνεται ακόμα περισσότερο.
Για να έχετε μία αίσθηση, μόνο το 2021 η συνολική δημοσιονομική επίπτωση -για έργα και αποζημιώσεις- ξεπέρασε το 1,3 δισ. ευρώ.
Θεώρησα αναγκαίο να μιλήσουμε για όλα αυτά τα ποσοτικά δεδομένα, για να αποτυπωθεί η νέα κυβερνητική φιλοσοφία και η μεγάλη προσπάθεια που έχει γίνει όλη αυτή την περίοδο, σε μία δύσκολη εποχή, σε μία εποχή που χαρακτηρίζεται από νέες προκλήσεις. Προκλήσεις που σχετίζονται και με τους περιβαλλοντικούς κινδύνους και τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης και οι οποίες έχουν δημιουργήσει νέα δεδομένα τόσο στο πεδίο της πρόληψης και της πολιτικής προστασίας, όσο όμως και στο πεδίο της διαχείρισης των φυσικών καταστροφών και των συνεπειών τους.
Απέναντι στα νέα δεδομένα, η Κυβέρνηση ανταποκρίνεται υπεύθυνα, με έργα, πολιτικές και θεσμικές αλλαγές. Αφενός για να ενισχυθεί η θωράκιση και ανθεκτικότητα της χώρας και των τοπικών κοινωνιών απέναντι στους κινδύνους φυσικών καταστροφών. Αφετέρου για να στηρίξει και να σταθεί δίπλα στις περιοχές και τους πολίτες που υπέστησαν τις δυσμενείς συνέπειες των φυσικών καταστροφών.
Η τοπική αυτοδιοίκηση είναι φυσικά αναπόσπαστος κρίκος όλης αυτής της διαδικασίας. Είναι σύμμαχος. Είναι στενός συνεργάτης. Είναι μέρος της νέας στρατηγικής. Με έργα και παρεμβάσεις για την αποκατάσταση των πληγεισών περιοχών. Με ενεργό ρόλο στις διαδικασίες κρατικής αρωγής.
Αλλά και φυσικά με το να βρίσκεται δίπλα στον πολίτη και να εκφράζει τις ιδιαίτερες, κάθε φορά, ανάγκες της τοπικής κοινωνίας. Και σε όλη αυτή την πορεία προχωράμε μαζί με την τοπική αυτοδιοίκηση. Σε συνεργασία και με κοινή προσπάθεια».
