Ομιλία στο πλαίσιο της ημερίδας που διοργάνωσαν η Περιφέρεια Θεσσαλίας και η ΠΕΔ Θεσσαλίας με θέμα «Βιώσιμη Ανάπτυξη Υδάτων Πίνδου: Υποδομές, Ανάπτυξη, Περιβάλλον», η οποία πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 4 Ιουνίου 2022 στη Γέφυρα Κοράκου, παρέθεσε ο Υφυπουργός στον Πρωθυπουργό κ. Χρήστος Τριαντόπουλος. Ο κ. Χρήστος Τριαντόπουλος αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στο υδατικό έλλειμμα της Θεσσαλίας και στην ανάγκη χρηστής διαχείρισης των υδατικών πόρων μέσα από μία σειρά έργων που θα εξασφαλίσουν αντιπλημμυρική προστασία, επαρκή άρδευση και ύδρευση, καθώς και αύξηση της χρήσης των ΑΠΕ, για την αντιμετώπιση τόσο της κλιματικής όσο και της ενεργειακής κρίσης.
Ακολουθούν σημεία της ομιλίας του κ. Χρήστου Τριαντόπουλου:
«Η Γέφυρα του Κοράκου ενώνει τη Θεσσαλία με την Ήπειρο, ενώ ο Αχελώος έρχεται να ενώσει τη Θεσσαλία, την Ήπειρο και τη Δυτική Ελλάδα. Αυτές οι περιοχές ενώνονται με έναν πλούτο: το νερό, που αποτελεί πολύτιμο φυσικό πόρο, αγαθό για τη διατήρηση της ζωής και τη βιώσιμη ανάπτυξη.
[…] Και όταν αναφερόμαστε στην αξιοποίηση των υδάτων, δεν εστιάζουμε μόνο στην επιφάνεια, αλλά και στα υπόγεια νερά, η υπεράντληση των οποίων, έχει οδηγήσει σε μεγάλη πίεση στον υδροφόρο ορίζοντα, συρρικνώνοντας την ποσότητά τους και αλλοιώνοντας την ποιότητά τους, αλλά και μεταβάλλοντας την ίδια τη φυσιογνωμία του υπεδάφους και του εδάφους. Όπως συμβαίνει στη Θεσσαλία και, δη, στον θεσσαλικό κάμπο, όπου τα σημάδια της υπεράντλησης υπόγειων υδάτων είναι, δυστυχώς, ιδιαίτερα ορατά και απτά: στην άρδευση, στην ποσότητα και στην ποιότητα παραγωγής, στο κόστος αυτής, στη διείσδυση θαλασσινού νερού, στο έδαφος, αλλά ακόμα και σε κτίρια περιοχών του κάμπου όπου αλλάζει η μορφολογία του εδάφους.
[…] Σύμφωνα με τις αρμόδιες υπηρεσίες, η κάλυψη των αναγκών νερού στη Θεσσαλία απαιτεί περίπου 1.250 εκατ. κυβικά μέτρα νερό τον χρόνο. Οι βιώσιμοι διαθέσιμοι υδατικοί πόροι της Θεσσαλίας εκτιμώνται σε 850 εκατ. κυβικά μέτρα νερό τον χρόνο. Συνεπώς, υπάρχει ένα έλλειμμα 400 εκατ. κυβικών μέτρων νερό τον χρόνο. Το έλλειμμα, δηλαδή, είναι κοντά στο 50% του διαθέσιμου νερού για τη Θεσσαλία.
Όταν αναφερόμαστε στην αξιοποίηση υδάτων, δεν αναφερόμαστε μόνο στις περιπτώσεις, όπου υπάρχει υπεράντληση ή έλλειψη νερού, αλλά και στις περιπτώσεις της αξιοποίησης του πλεονάζοντος πόρου. Είναι κρίσιμο, δηλαδή, να αξιοποιείται μέσα από ορθολογικές και σύγχρονες διαδικασίες, δίκτυα και υποδομές, ο πολύτιμος αυτός πόρος, ώστε να μην έχουμε απώλεια υδάτων, αλλά και να αποτρέπουμε πλημμυρικά φαινόμενα, τα οποία έχουν καταστεί πιο συχνά, μεταξύ άλλων, στη Θεσσαλία -σε περιοχές της Καρδίτσας και των Φαρσάλων-, αλλά και στη Δυτική Ελλάδα, όπως η Αιτωλοακαρνανία, όπου καταλήγει ο Αχελώος, με 4,15 δισ. κυβικά μέτρα νερό στις εκβολές του κατά μέσο όρο κατ’ έτος.
Πρόκειται για περιοχές στην Καρδίτσα, στη Λάρισα, στην Αιτωλοακαρνανία και αλλού, τις οποίες και έχουμε επισκεφθεί την επόμενη ημέρα μιας φυσικής καταστροφής που προκλήθηκε από πλημμύρες. Πλημμύρες που θα μπορούσαν είτε να είχαν αποφευχθεί, είτε να είχαν μετριαστεί εάν είχαμε προβεί έγκαιρα σε έργα, υποδομές και άλλες παρεμβάσεις. Και αναφέρομαι, μεταξύ άλλων, σε σύγχρονα αρδευτικά δίκτυα και, κυρίως, καθαρά δίκτυα, αλλά και σε φράγματα και υποδομές διαχείρισης των υδάτων.
Η αξιοποίηση, συνεπώς, των υδάτων οφείλει -ισορροπώντας μεταξύ όλων των διαστάσεων αυτού του πολύτιμου πόρου και προς όφελος όλων- να απαντήσει και σε αυτά τα τρία ζητούμενα: την έλλειψη του πόρου, την απώλεια του πόρου και τον πλεονασμό του πόρου. Απαντήσεις που θα επιτρέψουν:
- Να καλυφθεί το υδατικό έλλειμμα, με τεράστιο θετικό περιβαλλοντικό, παραγωγικό, οικονομικό και κοινωνικό αποτέλεσμα.
- Να αποτραπεί η απώλεια νερού μέσα από την άρδευση με σύγχρονα κλειστά δίκτυα, αλλά και αντίστοιχες υποδομές.
- Να αξιοποιηθεί ο πλεονάζοντας πόρος προς όφελος όλων, με φράγματα και άλλες υποδομές διαχείρισης υδάτων.
- Να περιοριστούν οι δυνάμεις και οι συνθήκες εκείνες που ‘συνηγορούν’ ή δεν αποτρέπουν φυσικές καταστροφές από πλημμυρικά φαινόμενα.
Και προς αυτή την κατεύθυνση, κινείται η Κυβέρνηση σε ένα πλαίσιο συνεργασίας με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και, κυρίως, την τοπική αυτοδιοίκηση.
Στη Θεσσαλία, για παράδειγμα, όλη αυτή την περίοδο έχουν υλοποιηθεί και δρομολογούνται μία σειρά από έργα. Έργα από την Περιφέρεια, όπως αυτό της Λίμνης Κάρλας, με μεγάλο δίκτυο -δωρεάν- άρδευσης για την περιοχή, το οποίο επεκτείνεται με νέο πρόγραμμα από την Κυβέρνηση, όπως υπογράφηκε και πρόσφατα υπό τον Πρωθυπουργό.
Και άλλα αρκετά και σημαντικά τέτοια έργα από την Περιφέρεια Θεσσαλίας, σε συνεργασία με τους Δήμους όπου χρειαστεί – και με τη χρηματοδότηση της Κυβέρνησης την επόμενη ημέρα από μία φυσική καταστροφή. Και, φυσικά, φράγματα, μικρά και μεγάλα. Όπως αυτό του Ενιπέα στη Σκοπιά Φαρσάλων, που προωθείται από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, μέσω ΣΔΙΤ που ξεπερνά τα 300 εκατ. ευρώ. Ή αυτό στη Μεσοχώρα, που προχωρά από τη ΔΕΗ, σε συνεργασία με όλα τα εμπλεκόμενα Υπουργεία και δη το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Έργο που προχωρά με προσοχή και σχέδιο, ώστε να μπορέσει να τεθεί σε λειτουργία το συντομότερο δυνατόν για να είναι σε θέση να συνεισφέρει σημαντικά και στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρα μας.
Παράλληλα, προχωρούν και σημαντικά αρδευτικά έργα, όπως το νέο σύγχρονο δίκτυο -μέσω ΣΔΙΤ- του ΤΟΕΒ Ταυρωπού στην Καρδίτσα. Αρδευτικά έργα, έργα υποδομών για τη διαχείριση των υδάτων και έργα αντιπλημμυρικής θωράκισης σε όλη τη Θεσσαλία, τη Δυτική Ελλάδα, και σε άλλες περιοχές φυσικά.
Σε αυτά τα έργα εντάσσονται και τα έργα αξιοποίησης των υδάτων της Πίνδου, των υδάτων του Αχελώου. Έργα που έχουν διανύσει μεγάλο δρόμο ως προς την υλοποίηση μέχρι τώρα, με αντίστοιχο μεγάλο κόστος για τον Έλληνα φορολογούμενο. Έργα ημιτελή που εγκυμονούν κινδύνους, λόγω της τρέχουσας κατάστασής τους, για το περιβάλλον, και για τις τοπικές κοινωνίες – δρώντας ως επιταχυντές των πιέσεων από ακραία καιρικά φαινόμενα.
Έργα με -δυνητικά- τεράστιο θετικό περιβαλλοντικό, παραγωγικό, ενεργειακό, οικονομικό, αναπτυξιακό και κοινωνικό πρόσημο για όλες τις περιοχές που εμπλέκονται. Που αποτελούν από μόνα τους -με την ολοκλήρωσή τους- μία απάντηση στο ζήτημα της αξιοποίησης του φυσικού πλούτου των υδάτων για τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Και για να προχωρήσουν τα έργα αυτά χρειάζονται προσεκτικά βήματα, ολιστική και επαρκής μελέτη, εναρμόνιση με όλες τις προϋποθέσεις και τις απαιτήσεις και, φυσικά, συντονισμός. Αυτά, λοιπόν, είναι τα χαρακτηριστικά της κατεύθυνσης που ακολουθεί η Κυβέρνηση, σε συνεργασία και επικοινωνία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.
Σε όλη αυτή την ανάλυση, εσκεμμένα δεν ανέφερα δύο νέες συνθήκες, που λειτουργούν ως επιταχυντές των διαδικασιών για όλα αυτά που ανέφερα: την κλιματική κρίση και την ενεργειακή κρίση.
Η πρώτη καθιστά ζωτικής σημασίας την ορθολογική και χρηστή αξιοποίηση των υδάτων για τη βιώσιμη ανάπτυξη της πατρίδας μας. Και η δεύτερη καθιστά επιτακτική όσο ποτέ την αύξηση της αξιοποίησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, με την αξιοποίηση των υδάτων να είναι κρίσιμη, καθώς οι μεγάλες και οι μικρές υδροηλεκτρικές μονάδες μπορούν συνεισφέρουν καθοριστικά στην αλλαγή του ενεργειακού μείγματος στη χώρα μας. Αλλαγή με σημαντικά οφέλη στο περιβάλλον, στην ενεργειακή αυτάρκεια της πατρίδας μας, αλλά και στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών μας.
Οι συνθήκες, λοιπόν, έχουν μεταβληθεί. Τα δεδομένα έχουν αλλάξει. Για αυτό και οφείλουμε όλοι να κινηθούμε γρήγορα. Να κινηθούμε προς τα μπρος, αξιοποιώντας τον φυσικό πλούτο προς όφελος όλων. Και το κάνουμε».
