Η 27η Ιανουαρίου έχει ανακηρυχθεί από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ως Διεθνής Ημέρα μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος από το ναζιστικό καθεστώς κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η επιλογή της συγκεκριμένης ημερομηνίας δεν ήταν τυχαία, καθώς την 27η Ιανουαρίου 1945 τα προελαύνοντα σοβιετικά στρατεύματα απελευθέρωσαν το μεγαλύτερο στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Άουσβιτς – Μπίρκεναου στην Πολωνία.
Η ημέρα αυτή συμβολίζει την απελευθέρωση από τον τρόμο και τον αφανισμό, την άνευ προηγουμένου γενοκτονία των Ευρωπαίων Εβραίων, καθώς και εκατομμυρίων άλλων θυμάτων. Το Ολοκαύτωμα των Εβραίων είναι το μεγαλύτερο έγκλημα του 20ού αιώνα και το μεγαλύτερο ομαδικό στην ιστορία της ανθρωπότητας. Η θλιβερή μοναδικότητά του στην ιστορία δεν προέρχεται μόνον από τον μεγάλο αριθμό των θυμάτων που αφανίστηκαν κατά την πραγμάτωση μιας παράφρονης «φυλετικής» ιδεολογίας.
Το Ολοκαύτωμα δεν έχει προηγούμενο στην παγκόσμια ιστορία ως προς τη σύλληψη της ιδέας, την προμελέτη, τη μέθοδο, την εκτέλεση. Τα αθώα θύματα της μαύρης εκείνης περιόδου για την Ευρώπη ήταν οι άνθρωποί μας, οι συμπολίτες μας, οι γείτονές μας. Δεν αποτελεί απλώς μία συμβολική ημέρα μνήμης, αλλά μία ημέρα κατά της λήθης. Η μαύρη αυτή περίοδος μας δείχνει τι μπορεί να συμβεί όταν η μισανθρωπία, ο ρατσισμός και ο αντισημιτισμός γίνονται μέρος της καθημερινότητας. Οι εικόνες φρίκης που παρακολούθησε η ανθρωπότητα, αναδεικνύουν το έσχατο σημείο στο οποίο οδηγείται ο άνθρωπος τυφλωμένος από τον ρατσισμό.
Διότι αυτή η ιστορία δεν αφορά μόνο εβραίους, αλλά όλους τους ανθρώπους. Η Ιστορία οφείλει σεβόμενη τους κατιόντες και να μη ξεχνά και να δίνει το στίγμα των γεγονότων, γιατί η ιστορική λήθη είναι πιο επίπονη και από τον ίδιο το θάνατο!
Οι ημέρες μνήμης δεν περιορίζονται σε ετήσιες εκδηλώσεις και λόγους, αλλά συνιστούν μία βαθύτερη ανασκόπηση, καθώς και αναπόσπαστο μέρος της ανατροφής και της παιδείας μας. Όλοι μαζί οφείλουμε να εξασφαλίζουμε ότι η μνήμη των θηριωδιών του Ολοκαυτώματος δεν θα εξασθενίσει. Άλλωστε αν θέλουμε να κρατήσουμε ζωντανή τη μνήμη στο μέλλον, πρέπει να προσαρμοστούμε σε μια νέα εποχή – μια εποχή που οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν την εμπειρία, τα βιώματα ή τη σύνδεση με το παρελθόν.
Παραμένει καθήκον μας να υπενθυμίσουμε στον εαυτό μας και στην κοινωνία αυτά τα φρικτά εγκλήματα, ώστε να μην ξανασυμβεί τίποτα τέτοιο. Δεν πρέπει άλλωστε να λησμονούμε ότι η ενωμένη Ευρώπη, η ευρωπαϊκή δημοκρατία, η ευρωπαϊκή σύγχρονη κοινωνία οικοδομήθηκε ως απάντηση στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και το Ολοκαύτωμα. Θα συνεχίζουμε να υπερασπιζόμαστε τη δημοκρατία μας και την ανοιχτή και ανεκτική κοινωνία μας καθημερινά τόσο για τους προγόνους μας, όσο και για τις επόμενες γενιές.
