Κάθε χρόνο, στις 30 Ιανουαρίου, η Χριστιανική Εκκλησία τιμά από κοινού τους τρεις Μεγάλους Πατέρες και Οικουμενικούς Δασκάλους, τον Μέγα Βασίλειο, τον Γρηγόριο τον Θεολόγο και τον Ιωάννη τον Χρυσόστομο. Στην Ελλάδα τιμώνται ως προστάτες της εκπαίδευσης και των γραμμάτων.
Η εορτή των Τριών Ιεραρχών εισήχθη στην εκκλησία στα μέσα του 11ο αιώνα από τον λόγιο και μητροπολίτη Ευχαΐτων Ιωάννη Μαυρόποδα (1000-1070), επί αυτοκράτορος Κωνσταντίνου Θ’ του Μονομάχου (1000-1055). Σκοπός του Μαυρόποδα ήταν να παρουσιάσει τις τρεις εξέχουσες αυτές προσωπικότητες της Χριστιανοσύνης ως τους κατ’ εξοχήν υπερμάχους του τριαδικού δόγματος και να δώσει τέλος στον φατριασμό που σοβούσε στο σώμα της εκκλησίας για το ποιος από τους τρεις ιεράρχες είναι ο σπουδαιότερος. Είναι χαρακτηριστικό ότι την εποχή εκείνη μεγάλος αριθμός ιερωμένων και πιστών είχαν χωριστεί σε τρεις ομάδες: τους Ιωαννίτες, τους Γρηγορίτες και τους Βασιλείτες.
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟ
ΤΟΥΣ ΤΡΕΙΣ ΜΕΓΙΣΤΟΥΣ ΦΩΣΤΗΡΑΣ ΤΗΣ ΤΡΙΣΗΛΙΟΥ ΘΕΟΤΗΤΟΣ, ΤΟΥΣ ΤΗΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΗΝ ΑΚΤΙΣΙ ΔΟΓΜΑΤΩΝ ΘΕΙΩΝ ΠΥΡΣΕΥΣΑΝΤΑΣ, ΤΟΥΣ ΜΕΛΙΡΡΥΤΟΥΣ ΠΟΤΑΜΟΥΣ ΤΗΣ ΣΟΦΙΑΣ, ΤΟΥΣ ΤΗΝ ΚΤΙΣΙΝ ΠΑΣΑΝ ΘΕΟΓΝΩΣΙΑΣ ΝΑΜΑΣΙ ΚΑΤΑΡΔΕΥΣΑΝΤΑΣ, ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ ΤΟΝ ΜΕΓΑΝ, ΚΑΙ ΤΟΝ ΘΕΟΛΟΓΟΝ ΓΡΗΓΟΡΙΟΝ, ΣΥΝ ΤΩ ΚΛΕΙΝΩ ΙΩΑΝΝΗ, ΤΩ ΤΗΝ ΓΛΩΤΤΑΝ ΧΡΥΣΟΡΡΗΜΟΝΙ, ΠΑΝΤΕΣ ΟΙ ΤΩΝ ΛΟΓΩΝ ΑΥΤΩΝ ΕΡΑΣΤΑΙ, ΣΥΝΕΛΘΟΝΤΕΣ ΥΜΝΟΙΣ ΤΙΜΗΣΩΜΕΝ· ΑΥΤΟΙ ΓΑΡ ΤΗ ΤΡΙΑΔΙ, ΥΠΕΡ ΥΜΩΝ ΑΕΙ ΠΡΕΣΒΕΥΟΥΣΙΝ.
